Czym są odpady bio i na czym polega ich recykling?

Wprowadzony w Polsce Jednolity System Segregacji Odpadów zrodził konieczność segregacji śmieci w podziale na kilka frakcji: metal i tworzywa sztuczne, papier, szkło, odpady zmieszane i bioodpady. W przypadku odpadów bio, które wykorzystywane są wtórnie do produkcji nawozu i energii, niezwykle ważne jest umiejętne selekcjonowanie resztek roślinnych i żywieniowych oraz umiejętne obchodzenie się z nimi. Czym są odpady bio? Co wrzucać do pojemników na odpady biodegradowalne? W czym wyrzucać tego typu odpadki? Dlaczego recykling jest taki ważny? Wyjaśniamy wszystkie te wątpliwości w naszym poradniku.

Odpady biodegradowalne – co to jest?

Odpady biodegradowalne (kod odpadu 20 01 08 i 20.02.01) znane są również pod skróconą nazwą „odpady bio”. Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 roku (Dz. U. 2013 poz. 21) wyjaśnia, że są to śmieci, które ulegają biodegradacji, a więc rozkładają się tlenowo lub beztlenowo na skutek działania mikroorganizmów.

Ustawa precyzuje również, co kryje się pod pojęciem bioodpadów – to ulegające biodegradacji śmieci:

• ogrodowe i parkowe;
• żywnościowe i odpady kuchenne (wytwarzane przez gospodarstwa domowe, punkty gastronomiczne i zakłady, które zajmują się produkcją żywności oraz jej dystrybucją).

W przypadku zarówno mieszkańców domów jednorodzinnych, jak i budynków wspólnot mieszkaniowych odpadami biodegradowalnymi są wszystkie wytwarzane śmieci, które szybko ulegają rozkładowi (biodegradacji). Mowa tu więc o resztkach żywności oraz roślin pochodzących z ogrodów i zieleni pielęgnowanej na balkonach.

Choć pojęcie bioodpadów znane było od dawna i uregulowane zostało zapisami wspomnianej wyżej ustawy o odpadach, to zwiększenie świadomości mieszkańców na ich temat nastąpiło dopiero w 2017 roku, kiedy wprowadzono na terenie całego kraju Jednolity System Segregacji Odpadów (JSSO). Zmiany wprowadziło Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 roku w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz.U. 2017 poz. 19). Wówczas pojawił się obowiązek segregowania odpadów komunalnych z podziałem na frakcje, w tym odpady bio.

Zobacz także: Segregacja odpadów na terenie wspólnot mieszkaniowych i osiedli TBS

Odpady biodegradowalne a odpady zielone

Zgodnie z Jednolitym Systemem Segregacji Odpadów definicja odpadów biodegradowalnych obejmuje również odpady zielone (innymi słowy – odpady zielone są jednym z rodzajów bioodpadów). Mowa tu m.in.: o gałęziach drzew oraz krzewów, skoszonej trawie, liściach i kwiatach oraz korze drzew.

Odpady zielone mogą być umieszczane w pojemnikach na bioodpady. W wielu gminach na terenie Polski organizowane są jednak osobne odbiory gałęzi i krzewów pozostałych po pracach w ogrodzie. Ma to dwie przyczyny. Po pierwsze, wiosenne i jesienne porządki zwykle wiążą się z potrzebą wyrzucenia dużej ilości liści, skoszonej trawy czy gałęzi. Nie sposób byłoby je zmieścić w jednym pojemniku. Po drugie, odpady zielone zwykle zawierają ziemię, której nie można wrzucać do kontenerów na odpady biodegradowalne.

➡️ Pobierz przewodnik dotyczący gospodarki odpadami

Pojemniki na odpady bio – co wrzucamy?

Nie wszystkie śmieci biodegradowalne można wrzucać do pojemnika na odpady bio. Jednolity System Segregacji Odpadów (JSSO) wdrożonym 1 lipca 2017 roku jasno określa, co może znaleźć się w pojemniku na tego typu odpadki. Co wrzucamy do niego? Przede wszystkim takie śmieci jak:

• odpady z warzyw i owoców (np. obierki, nasiona, łupiny, ogryzki);
• gałęzie drzew oraz krzewów (zarówno z przydomowych ogródków, jak i roślin pielęgnowanych na balkonach);
• skoszona trawa;
• liście i kwiaty;
• trociny;
• kora drzew;
• drewno (nieimpregnowane lub niemalowane);
• resztki jedzenia (wyjąwszy kości zwierząt i olej jadalny);
• fusy z kawy i herbaty.

Do kontenerów na biodegradowalne odpady nie powinny być wrzucane:

• kości zwierząt (w tym ości ryb);
• padlina zwierząt;
• olej jadalny;
• odchody zwierząt;
• popiół z węgla kamiennego (wybieranego z pieców c.o.);
• lekarstwa i suplementy;
• drewno, które zostało zaimpregnowane lub pomalowane;
• płyty wiórowe oraz płyty pilśniowe MDF;
• ziemia;
• kamienie.

Kontener na odpady bio nie służy również do wyrzucania innych odpadów komunalnych, które powinny znaleźć się w pojemnikach poszczególnych frakcji odpadów (makulatura, tworzywa sztuczne i metal, szkło, odpady zmieszane). Nie należy też umieszczać w pojemnikach na bioodpady odpadów niebezpiecznych (np. baterii), sprzętu elektronicznego, tkanin, a także odpadów wielkogabarytowych.

Kwestia tego, jak wyrzucać odpady biodegradowalne może nastręczać wiele wątpliwości, dlatego pojemniki półpodziemne Molok są czytelnie oznaczone. Dzięki temu segregacja jest łatwiejsza i – co ważniejsze – efektywniejsza.

➡️ Pobierz przewodnik dotyczący gospodarki odpadami

Zobacz także: Czy można dopasować MolokDomino do potrzeb segregacji odpadów komunalnych?

Nieprawidłowe segregowanie odpadów biodegradowalnych – konsekwencje prawne

Czy można lekceważyć obowiązek segregacji odpadów komunalnych? W razie wykrycia, że pojemnik na odpady biodegradowalne zapełniany jest innymi odpadkami, niż powinien, lub odpady bio wrzucane są do innych kontenerów, wówczas należy liczyć się z ryzykiem kary finansowej. Może zostać określona podwyższona stawka stanowiąca wielokrotność opłaty (nie niższa niż dwukrotność i nie wyższa niż czterokrotność stawki). Kwestię tę reguluje Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

O niedopełnieniu obowiązku segregacji pracownik firmy, który odpowiada za wywożenie odpadów komunalnych, informuje wójta, prezydenta lub burmistrza oraz właściciela nieruchomości, który nie segregował bioodpadów w sposób prawidłowy. 

Czy odpady bio można wyrzucać w workach?

Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 roku w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz.U. 2017 poz. 19) tego typu śmieci należy segregować w pojemnikach brązowych, które są oznaczone napisem „Bio”. Na kontenerach mogą być też umieszczone dodatkowe informacje (w formie naklejki lub tabliczki) na temat rodzaju odpadów, które wolno w nich umieszczać, oraz śmieci, które nie należą do tej frakcji i tym samym nie powinny się tu znaleźć. Pojemniki półpodziemne Molok zostały oznaczone symbolem frakcji odpadów, który nie pozostawia wątpliwości, jakie śmieci trzeba wrzucić do danego kontenera.

Nawet jeśli w domu odpady biodegradowalne gromadzone są w worku foliowym, do kontenera na odpady bio można wyrzucić wyłącznie rozkładające się resztki roślinne lub żywnościowe. To ważne, ponieważ podczas przewozu śmieci do kompostowni worki mogą się rozerwać i zanieczyścić odpady. Dokładne ich usunięcie może być bardzo trudne lub wręcz niemożliwe.

W czym więc wyrzucać odpady bio? Alternatywą mogą być worki kompostowalne, czyli worki biodegradowalne na odpady bio, które mogą zostać umieszczone w kompostowniku wraz ze śmieciami.

➡️ Pobierz przewodnik dotyczący gospodarki odpadami

Odpady biodegradowalne – recykling śmieci

Recykling najczęściej kojarzony jest z ponownym wykorzystaniem tworzyw sztucznych, papieru i szkła. Tymczasem poddawane są mu również odpady bio. Wystarczy wrzucić resztki żywnościowe lub roślinne do brązowego pojemnika przeznaczonego do segregacji tej frakcji, a firma odpowiedzialna za wywóz odpadów komunalnych przetransportuje je do kompostowni.

W kompostownikach umieszcza się tzw. pryzmy, które zapewniają odpadom stały dostęp powietrza i tym samym przyśpieszają ich rozkład. Po przetworzeniu śmieci bio kompost oczyszczany jest na sicie, które pozwala usunąć większe jeszcze nierozłożone fragmenty, takie jak resztki worków kompostowalnych czy gałęzie. Dzięki temu procesowi powstaje nawóz dla roślin, który przyspiesza ich wzrost w sposób w pełni bezpieczny dla środowiska. Na tym jednak recykling bioodpadów się nie kończy. Ze śmieci bio może być także wytwarzany biogaz, który stanowi cenne alternatywne źródło energii cieplnej i elektrycznej.

Recykling odpadów jest jednym z elementów przyjętego tzw. pakietu odpadowego. Mowa tu o wymogach prawa Unii Europejskiej, które wyznaczają państwom członkowskim cel, by do roku 2035 zwiększyć poziom recyklingu do 65%. Przy czym do 2025 roku ma on wynieść 55%, a w 2030 roku – 60%. Recykling bioodpadów przyczyni się do osiągnięcia założonych celów w wyznaczonym czasie.

W przypadku pytań dotyczących systemu półpodziemnych pojemników Molok – zapraszamy do kontaktu!

Pobierz przewodnik dotyczący gospodarki odpadami

W przewodniku znajdziecie:

• praktyczne informacje dotyczące projektowania punktu zbiórki odpadów,
• porady jak zwiększyć poziom segregacji odpadów na terenie wspólnoty,
• jakie warunki musi spełniać półpodziemny system przechowywania odpadów.